Voor de jaren 2019-2021 is er voor de verpleeghuiszorg € 2,1 miljard uitgetrokken om de kwaliteit van de zorg te verbeteren. Inmiddels is in 2017 en 2018 € 435 miljoen vanuit het zogeheten kwaliteitskader beschikbaar gesteld. In 2019 volgt een bedrag van circa € 600 miljoen. De meeste zorginstellingen hebben hun kwaliteitsplannen inmiddels bij het zorgkantoor ingeleverd, maar moeten het geld terugbetalen als zij het toegekende bedrag niet uitgeven. In hoeverre het kwaliteitsbudget besteed wordt, wordt streng gecontroleerd. Maar hoe wordt de besteding vanuit het kwaliteitskader nu onder de loep genomen?

Fte/cliënt ratio

Ten eerste is de zogeheten fte/cliëntratio van belang. Dit past ook binnen de geest van het zorgmanifest, dat Hugo Borst en Carin Gaemerts hebben opgesteld. Hoeveel medewerkers zorgen voor hoeveel cliënten? Volgens het zorgmanifest is 2 staat tot 8 een goede ratio, dit is een fte/cliënt ratio van 0,25. Stijgt dus de fte/cliënt ratio met de inzet van kwaliteitsgelden? Als het goed is wel. Stel u heeft als zorginstelling nu een fte/cliënt ratio van 0,2, dat omgerekend over de diensten gemiddeld een inzet van 80 fte geeft op 400 cliënten. De verhouding is dan gemiddeld 2 medewerkers op 10 cliënten. Het aantal fte stijgt met 8 fte gecorrigeerd voor de toename van cliënten. Dan wordt de fte/cliënt ratio 88/400 = 0,22. De vraag is: Stijgt het aantal fte t.o.v. het aantal cliënten? Stijgt de productie en u zet daardoor meer fte in dan telt dit dus niet mee. Hoeveel was de fte/cliënt ratio op 31 december 2018 en hoeveel is dit op 31 december 2019? Dat is het eerste antwoord wat van belang is.

Loonsom

Ten tweede zal de loonsom onderwerp van controle zijn. Het lijkt mij aannemelijk dat de loonsom wordt gecorrigeerd voor overmatig ziekteverzuim en cao effecten. Zet u een lagere deskundigheid in dan gepland? Vult u het kwaliteitsbudget in met een bezuiniging, zodat u het extra geld wel ontvangt, maar geen extra fte inzet? Jammer, maar deze vliegers gaan niet op. Door de loonsom (en ook de fte/cliënt ratio) van 31 december 2019 met 31 december 2018 te vergelijken komt dit lek boven tafel. Heeft u inderdaad ook meer besteed aan zorgpersoneel uitgedrukt in de loonsom per cliënt? En hoe verhoudt zich dit tot de fte toename?

Het zorgkantoor
De zorginstelling krijgt per maand 75% van het toegekende kwaliteitsplan als voorschot uitbetaald om de uitgaven te financieren. Eén keer per kwartaal zal de zorginstelling de uitgaven hiervan moeten verantwoorden. Als blijkt dat het kwaliteitsbudget niet wordt besteed, wordt het voorschot aangepast. Als zorginstelling wilt u wellicht een bezuiniging op de zorg inruilen voor het kwaliteitsbudget. Sommige zorgkantoren zullen daarin misschien meegaan, maar dan loopt u als zorginstelling later mogelijk toch tegen de lamp.

De accountant
Want vanuit Actiz zal een protocol worden opgesteld om te controleren of u als zorginstelling het kwaliteitsbudget ook besteedt waarvoor het bedoeld is. In feite een landelijke richtlijn voor accountants om de controle uit te voeren. Een accountant kijkt er anders naar dan een zorgkantoor en zal haar naam niet te grabbel willen gooien. Zij zal precies willen vaststellen of u als zorginstelling voldoet aan de voorwaarden: stijgt de fte/cliënt ratio en neemt de loonsom toe. Ook moet u waarschijnlijk kunnen aantonen dat u extra zorgmedewerkers hebt aangenomen. Daarvoor zult u waarschijnlijk een urenregistratie moeten overleggen. Een goede urenregistratie is dus van belang. Hoeveel extra cliënturen zijn er gemaakt om meer kwaliteit te bieden? De controle zal plaatsvinden aan de hand van een nacalculatieformulier, dat de zorginstelling moet invullen.

NZA

Het nacalculatieformulier wordt getekend door het zorgkantoor en de accountant en daarna aan de NZA toegestuurd. Zij zal de gegevens checken bijvoorbeeld aan de hand van de jaarrekening en andere verkregen informatie en beoordelen of de gegevens juist zijn ingevuld. Bij een positieve beoordeling krijgt u pas groen licht en mag u het kwaliteitsbudget definitief houden. Maar heeft u tijdens het traject steken laten vallen of geprobeerd afwijkende afspraken te maken dan komt u als zorginstelling uiteindelijk toch bedrogen uit. Dan mag u alsnog het niet bestede bedrag aan het kwaliteitsbudget inleveren. En dat risico wilt u toch niet lopen? Dus wees open, eerlijk en transparant.

Tot slot
Maar alle mooie plannen ten spijt zult u het kwaliteitsbudget waarschijnlijk helemaal niet uitgeven. Want goed opgeleid zorgpersoneel is schaars. Zorginstellingen vissen in dezelfde lege vijver. Ondanks vele promotie inspanningen en wervingscampagnes is de verwachting dat de vijver ook nog lang leeg zal blijven. De komende jaren wordt er namelijk een tekort verwacht van 120.000 medewerkers in de zorg. Dus, reken u als zorginstelling niet rijk. Waarschijnlijk zult u het grootste deel van uw toegekende gelden voor het kwaliteitskader weer moeten inleveren.