De voortdurende veranderingen in de markt vragen om strategische stuurinformatie, waarmee inzicht ontstaat in de langere termijn effecten voor uw onderneming. Door deze stuurinformatie kunt u bijtijds anticiperen en uw strategie bepalen of bijstellen. Handig is daarvoor een dashboard met KPI’s te construeren, waardoor in één oogopslag deze effecten getoond worden en waarmee scenario’s kunnen worden doorgerekend. Voor diverse klanten heb ik een dergelijk dashboard ontworpen en geïmplementeerd. Erg leuke opdrachten en reacties. Zo kreeg ik als reactie van een Raad van Bestuur en een Raad van Toezicht van organisaties: “Wij zijn zeer tevreden over het inzicht dat ons hierdoor geboden wordt” en “Wij kunnen nu veel beter onze strategische keuzes doorrekenen”. In deze blog de bewezen aanpak hoe u de strategische stuurinformatie kunt verkrijgen.

Voor het ontwerp van een dashboard met KPI’s is in het algemeen de volgende basisinformatie van belang:

• Productie
• Formatie
• Exploitatie
• Balans
• Staat van Herkomst en Besteding van Middelen (SHBM)
• Investeringen
• Leningen

In onderstaande afbeelding is een simpele voorstelling gegeven van een dashboard over meerdere jaren. Aan de hand van een dergelijke opstelling kunt u diverse KPI’s presenteren en bijlagen toevoegen, die meer in detail inzicht verschaffen in de lange termijn ontwikkeling van diverse onderdelen, zoals bijvoorbeeld de productie per divisie/klantgroep/marktsegment.

Productie, formatie en exploitatie
De productie is een belang startpunt en wordt bepaald door de marktontwikkelingen. Welke productie verwacht u voor de komende jaren? Hoe wijzigt de verhouding in de vraag naar de producten of welke klantenmix verwacht u? Verwacht u een groei of krimp in een bepaald marktsegment? De productie bepaalt uiteindelijk de omzet of de opbrengsten voor de komende jaren. Afhankelijk van deze productie wordt de inzet van het personeel in formatie en kosten berekend en alle verkoop en productie gerelateerde kosten (zoals verkoopkosten, materiaalkosten, etc.). Daarmee heeft u al een groot deel van de exploitatie in kaart gebracht. Heeft u de omzet en kosten compleet berekend dan ontstaat uiteraard een resultaat, bijvoorbeeld bruto en netto winst of verlies. Aan de hand hiervan kunt u diverse KPI’s tonen, zoals bruto en netto winst/verlies (marge) per klantgroep, rendement per productgroep per divisie, etc.

Balans, SHBM, leningen en investeringen
De winst of het verlies, die uit de exploitatie volgt, muteert uw eigen vermogen op de balans. Daarmee is de balans uiteraard nog niet compleet. Andere belangrijke posten op de balans zijn de activa, de schulden, de voorraden en liquide middelen. De activa worden bepaald op basis van de afschrijvingen en de nieuwe investeringen. In hoeverre u daarvoor leningen aangaat of bijvoorbeeld kapitaal werft via een aandelenemissie, bepaalt uiteindelijk de mutatie in het werkkapitaal, die voortvloeit uit de Staat van Herkomst en Besteding van Middelen (SHBM). Zo ontstaat er een relatie tussen de exploitatie, de balans en de SHBM, waaruit kan worden afgeleid hoe uw financieringsstructuur zich ontwikkelt in de komende jaren. Als KPI kunt u daarvoor diverse ratio’s opnemen, zoals solvabiliteitsratio (eigen vermogen/totaal vermogen), liquiditeitsratio (vlottende activa/kortlopende schulden), debtratio (vreemd vermogen/totaal vermogen), etc. Een voorbeeld van enkele KPI’s is onderstaand grafisch weergegeven.

Scenario’s
Door bovenstaande opstelling heeft u de basis staan. Belangrijker is echter nog dat u daarmee ook scenario’s kunt doorrekenen. De zogeheten “what-if” analyses. Wat gebeurt er als in een bepaald marktsegment de veronderstelde groei lager of hoger uitpakt? Wat is het effect als de omzet ineens terugloopt met 30%? En wat is daarvan het effect op de productie, de formatie inzet, de voorraden, de winst, de liquiditeit, solvabiliteit, de leencapaciteit, etc. En wat is het effect van nieuwe investeringen en de bijpassende financiering hiervan? Op basis van dergelijke analyses kunt u bepalen welke strategische beslissingen u moet (gaan) nemen. Daarmee krijgt u strategische stuurinformatie in handen en kunt u de lijnen uitzetten voor de komende jaren en bijtijds anticiperen op nieuwe (markt)ontwikkelingen.

Meer weten?
Wilt u meer hierover weten en bent u geïnteresseerd geraakt in deze bewezen aanpak? Als strategic controller en adviseur geef ik u graag advies hierover. Neem gerust contact met mij op voor een vrijblijvend gesprek.