Bedrijven moeten weer meer innoveren, is een veelgehoord advies. Maar is deze groeistrategie niet enigszins op de achtergrond geraakt? Is de ondernemersgeest bij medewerkers niet weggeorganiseerd in de steeds groter geworden hiërarchie? Staat de korte termijnstrategie gericht op winst, waarmee aandeelhouders tevreden worden gesteld, innovatie niet in de weg? Innoveren is risico’s nemen, geduld hebben, lange termijn visie, leren, mislukken, vallen en opstaan. Innoveren is accepteren dat medewerkers (openlijk) fouten mogen maken, totdat het ultieme idee ontstaat. Dat vereist een andere cultuur, geen afreken- en regelcultuur, maar een meer sociale innovatiecultuur. Kunnen bedrijven deze cultuuromslag maken?

In de afgelopen jaren hebben vele bedrijven hun markt uitgebreid in China. Nu de crisis aanhoudt en de groei in dit Oosters avontuur afneemt, staat vandaag de dag innovatie weer hoger op de agenda. Innovatie staat voor groei en voor de meeste bedrijven is dit een concurrentiële noodzaak. Er zijn echter bij diverse bedrijven in de loop der jaren obstakels ontstaan, die innovatie in de weg staan. Innovatie is veelal weggeorganiseerd in grote R en D afdelingen en maakt daarmee geen onderdeel meer uit van de gehele bedrijfscultuur. De steeds groter wordende hiërarchie heeft ervoor gezorgd dat vernieuwing en innovatie een te langdurig proces is geworden. Te veel mensen moeten goedkeuring geven, waardoor innovatie verzandt in stroperige beslissingsprocessen en daarmee haar kracht voortijdig verliest. En door de crisisgolf zijn veel medewerkers ontslagen, waarmee de werkdruk is toegenomen en er minder tijd overblijft om kansen te onderzoeken en nieuwe ideeën uit te denken. Organisaties zullen hun structuur zonodig moeten aanpassen, dat innovatieve ideeën ook daadwerkelijk worden gerealiseerd. Snel beslissen, korte lijnen en ruimte in tijd en voor talent zijn de voorwaarden voor een dergelijke structuur.

Vertrouwen in plaats van regels
Naast deze voorwaarden dient er sprake te zijn van een innovatiecultuur. Dit staat haaks op de afrekencultuur, zoals die opkwam in de jaren negentig. Deze cultuur, die overgewaaid is uit Amerika, zorgde voor nog meer instrumenten, regels en procedures om vooral te sturen op doelstellingen en efficiency. Managen ging vooral over doelstellingen halen om aandeelhouders tevreden te houden. En werden deze doelstellingen niet gehaald, dan vlogen medewerkers zonder pardon de laan uit. Bij een dergelijke cultuur past geen geduld om ideeën tot volle wasdom te laten komen. Dit stimuleert medewerkers niet om zelf creatieve oplossingen te zoeken en verantwoordelijkheid te nemen. Regels en afrekenen ondermijnen het vertrouwen en staan een lange termijn succes in de weg. Voor innovatiekracht zijn minder regels en meer vertrouwen nodig. Het vraagt om een cultuur waar men juist niet onmiddellijk wordt afgerekend, maar waar medewerkers worden gestimuleerd en geïnspireerd tot voortdurend meedenken over de groei van het bedrijf met de vraag: “Hoe loopt het bedrijf nu en hoe kan het morgen beter?” Fouten worden in deze cultuur niet afgerekend, maar geven juist een extra stimulans om stap voor stap de innovatie tot een succes te maken.

Fouten zijn vaak de beste leermeesters – James Antony Froude

Onderzoek en praktijk
Deze filosofie wordt ook bevestigd door onderzoek. Innovatie bestaat voor 25% uit technologie en voor 75% uit sociale innovatie: het verwerven, integreren en toepassen van nieuwe kennis. De meest innovatieve bedrijven zien fouten en mislukkingen als een middel om betere en meer succesvolle ideeën te krijgen. Dit blijkt bij voorbeeld uit een studie van de Economist Intelligence Unit.

De onderzoektak van het Britse tijdschrift onderzocht in opdracht van IT-bedrijf Oracle de karakteristieken van de meest innovatieve bedrijven ter wereld. Daaruit kwam niet alleen de tolerantie voor mislukkingen uit naar voren, maar ook het gegeven dat deze bedrijven actief op zoek gaan naar feedback en ideeën. 54 Procent van de ondervraagden van deze meest innovatieve bedrijven gaven aan dat zij commentaar van klanten – positief en negatief – uitvoerig bestuderen en in de database actief op zoek gaan naar ideeën voor effectieve toekomstige innovaties. Toch kunnen ook deze meest innovatieve bedrijven hun innovatieproces nog verder verbeteren. Zo geeft bijna de helft van de respondenten aan dat hun bedrijf geen systeem heeft om te leren van fouten. Ook maken deze bedrijven nog te weinig gebruik van de eigen medewerkers om innovatie te versterken. Een reden hiervoor is dat het creëren van openheid voor veel bedrijven een uitdaging vormt, zeker voor de grotere.

Dat fouten leiden tot innovatief succes werd door Steve Jobs beaamd in de inmiddels beroemde speech op Stanford University van 2005. Hij stond in deze speech kort stil bij de successen in zijn leven maar benadrukte vooral zijn ervaring met falen en wat dat hem heeft opgeleverd.

Falen is verrijken
Innoveren vraagt om ondernemerschap aangevuld met leren en blijven leren, mislukken en toch opnieuw ervoor gaan. Laat medewerkers fouten maken. Van fouten maken, onstaat een leerproces, waardoor tegelijkertijd ook weer nieuwe, nog betere ideeën ontstaan. Juist door fouten te maken, kan het daaruitvolgend leerproces leiden tot het ultieme idee, de uitvinding. Google Glass is daarvan een goed voorbeeld, die vanuit deze cultuur tot stand is gekomen. Bedrijven als Apple, Google en Starbucks laten medewerkers 20% of meer van hun tijd aan ideeën spenderen. Een houding van ‘we hebben alles al een keer eerder geprobeerd’ of ‘de wijze waarop we het nu doen, werkt toch prima’ kent men bij deze bedrijven niet. Medewerkers krijgen de ruimte om te experimenteren. Het ene idee wordt opgevolgd of verrijkt met een ander idee. Zij geven elkaar hierin de ruimte, mogen openlijk fouten maken en geven elkaar feedback. Door fouten te delen en met elkaar te ervaren, kunnen stapsgewijs verbeteringen worden gerealiseerd. Falen wordt dan verrijken. In een innovatiecultuur bestaan mislukkingen niet, maar feedback waarvan medewerkers van elkaar kunnen leren. Ontmoedig als leidinggevende de fouten van medewerkers niet, maar laat ze leren om fouten te verwerken.

Wie nog nooit een fout heeft gemaakt, heeft nooit iets nieuws geprobeerd – Albert Einstein

Als bedrijven medewerkers de mogelijkheid geven te falen en zich te ontwikkelen door hun leerproces in de spotlights te zetten, dan komen uiteindelijk de beste innovatieve ideeën naar boven. Iphone en Google Glass zijn daarvan sprekende voorbeelden. Innoveren? Waardeer dan als bedrijf dat medewerkers openlijk fouten mogen maken.

Vind je deze blog leuk, waardevol of interessant, deel het dan met je volgers via de buttons!